Graduale aangewezen als Unesco werelderfgoed

De bibliotheek van Klooster Sint Agatha (gemeente Land van Cuijk) is de enige in Nederland die sinds de middeleeuwen op dezelfde plaats bleef. Het kruisherenklooster werd gesticht in 1371 en de boekencollectie bevat een tachtigtal middeleeuwse handschriften. De kostbaarste schat is een mooi verlucht Graduale, dat rond 1500 door kruisheer Johannes van Deventer werd vervaardigd en inmiddels 500 jaar in het klooster wordt bewaard.

Vanwege deze unieke situatie en de kwaliteit van het handschrift, is het in december 2023 opgenomen in het Unesco Nederlands Memory of the World Register. Hierin wordt uitzonderlijk documentair erfgoed geregistreerd dat van groot belang is voor Nederland. De Unesco Commissie onder leiding van Kathleen Ferrier heeft op 15 december in Klooster Sint Agatha een Unesco vlag uitgereikt.

Het Graduale van Johannes van Deventer bevat de Gregoriaanse gezangen voor de H. Misviering. Het is een reusachtig boek – bijna 40 bij 60 cm – dat maar liefst 22 kilogram weegt. Een groep van koorzangers kan er gezamenlijk uit zingen. De beginletters van de gezangen voor kerkelijke hoogfeesten zijn van kleurrijke, creatieve miniaturen voorzien. Andere beginletters zijn uitgevoerd met fijne penversieringen. Het gaat vaak om bloem- en bladmotieven, maar Johannes tekende ook beesten, gezichten en Bijbelse taferelen in de hoofdletters. Het complete handschrift is online in te zien: Graduale Johannes van Deventer.