Het klooster van Sint Agatha werd gesticht in 1371 en is het enige Nederlandse klooster dat functioneert sinds de middeleeuwen. Honderden jaren kloostergeschiedenis lieten hun sporen na in de gebouwen, de tuinen, de (kunst)historische voorwerpen en de oude kloosterbibliotheek.
Sinds 1300 was er op deze plaats aan de Maas een kapel, toegewijd aan Sint Agatha. De Kruisheren bouwden er een klooster bij, zorgden voor de eredienst en hadden een scriptorium waarin zij boeken schreven. Ook namen zij het voortouw bij de ontginning van het omliggende landschap.
Vanaf de 16e eeuw moesten de Kruisheren zien te overleven binnen de protestantse republiek, waarin kloosters verboden waren. Hun bezittingen werden door de overheid geconfisqueerd. Mede dankzij steun van de prinsen van Oranje wisten de Kruisheren deze tijd te overbruggen.
In 1840 keerde het tij en kregen kloosters weer bestaansrecht door een besluit van koning Willem II. In Sint Agatha waren nog maar enkele bewoners over. Net op tijd brak een volgende periode van bloei aan. De Kruisheren sloegen nieuwe wegen in, met de zorg voor middelbare scholen in Uden en Amersfoort, en met activiteiten in andere werelddelen. Sint Agatha werd als oudste klooster het ‘moederhuis’ van de orde.
Vanaf 1960 kwam aan de tweede bloeiperiode een einde. Het aantal kloosterlingen nam snel af en voor delen van het gebouwencomplex werden nieuwe functies gezocht. Op dit moment woont er nog een kleine gemeenschap van Kruisheren in Sint Agatha; de overige woonruimte is beschikbaar voor mensen die zich met het kloosterleven verwant voelen. De voorvleugel is in gebruik bij het Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven.
In deze film ziet en hoort u meer over zowel de geschiedenis als het huidige gebruik van Klooster Sint Agatha.