Herontwikkeling

Klooster Sint Agatha ondergaat sinds enkele decennia ingrijpende veranderingen. Gedurende 650 jaar was het klooster primair de woon- en werkplek van een Kruisherengemeenschap. Deze gemeenschap is klein geworden en voor ruimte die vrij komt, worden nieuwe functies gezocht. In zo’n traject van herontwikkeling komt de vraag naar voren ‘Wat staat je voor ogen?’

We liepen er tegenaan dat het leven in Sint Agatha eeuwenlang vanzelfsprekend was, omdat kloosterleven vooral over een praktijk gaat. Met het oog op de toekomst moesten doel en middelen worden verwoord en is een visie voor herontwikkeling gepubliceerd. We proberen voor de toekomst de basisfuncties en basiswaarden van kloosterleven op een eigentijdse manier in te vullen. Belangrijke functies voor Klooster Sint Agatha zijn: wonen, werken en bezinning. Kernwaarden van Klooster Sint Agatha zijn: stilte, eenvoud en gemeenschapszin.

Basisfuncties

Kloosterleven is een vormgeving van het gewone dagelijkse leven van wonen en werken; wonen en meewerken blijven daarom ook in de toekomst primaire functies. De bewoners van het klooster zijn volwassen personen die ervoor kiezen om te wonen op een stille plaats. Zij huren elk een eigen eenvoudig appartement in de vorm van woonkamer, slaapkamer, douche/toilet en keuken. Alle bewoners dragen bij aan de instandhouding en de activiteiten van het klooster: het Erfgoedcentrum, de kloostertuin, het getijdengebed.

Kloosters hebben binnen een samenleving de functie van stille plekken voor bezinning en reflectie. Door de kloostermuren wordt letterlijk een ‘besloten plek’ geschapen met een zekere afstand tot de drukte (waan?) van alledag, voor bewoners, medewerkers en bezoekers. Klooster Sint Agatha staat in de christelijk religieuze traditie; sinds de 14e eeuw is het kloosterlijk getijdengebed de dragende vormgeving voor bezinning.

Basiswaarden

Het woord ‘klooster’ is afgeleid van het Latijnse claustrum dat letterlijk ‘een besloten plaats’ betekent. Klooster Sint Agatha is al vroeg in zijn lange geschiedenis omgeven door indrukwekkende muren, die van het kloosterterrein een stille plek maken en aan het klooster een beschouwend karakter geven. De meeste mensen verlangen op gezette tijden naar stilte en rust, de een meer dan de ander. De bewoners van het klooster kiezen een stille omgeving voor het leven van alledag, medewerkers en bezoekers voor de tijd van hun verblijf.

‘Eenvoud’ wordt spontaan het meest genoemd als kenmerk van Klooster Sint Agatha. Het klooster is het resultaat van eeuwenlang eenvoudig leven, respectvol ten opzichte van de schepping, weinig opzichtig, matig en ongekunsteld. Bij het ontwikkelen van Klooster Sint Agatha blijkt telkens weer dat eenvoudige oplossingen en keuzes het meest recht doen aan de plek en het beste werken.

Gemeenschapszin is een kernwaarde van een religieuze traditie. Zo’n traditie kan worden beschreven als een praktijk die erop gericht is – of zou moeten zijn – om verbinding tot stand te brengen. ‘Verbinding’ is vandaag de dag een modewoord, dat in een samenleving van ‘eigen bubbels’ door tal van organisaties en ondernemingen wordt geclaimd. Het is ook de letterlijke vertaling van het woord ‘religieus’, dat is afgeleid van het Latijnse religare, verbinden. Religieus zijn betekent letterlijk je verbonden weten met een geheel dat groter is dan jezelf. Klooster Sint Agatha heeft altijd gefunctioneerd – en kan alleen functioneren – dankzij gemeenschapszin: omdat bewoners, vrijwilligers, bezoekers en tal van organisaties het de moeite waard vinden om, voor zichzelf en voor elkaar, deze stille plek samen in stand te houden. Gemeenschapszin betekent ook gastvrijheid naar de omgeving, in een vorm die past bij de locatie en bij de kloostertraditie van de plek.

Op basis van deze basisfuncties en basiswaarden uit het verleden proberen we ook het ‘klooster van de toekomst’ vorm te geven.